Anti-Stroperij: Op stap met het WNF in Nepal

Ik word midden in de nacht wakker en weet even niet waar ik ben. Er is geluid; geschuifel, gegraas en gegroempf… Gegroempf ja, iets anders kan ik er niet van maken. Ik zie door mijn raam een Indische neushoorn staan. Op een meter of drie. In het schaarse maanlicht zie ik pas goed hoe groot het dier is. Ineens ben ik klaarwakker.

De kolos hoort me. Zijn zicht is beperkt, maar ik zie de grote oren op zijn kop mijn richting op gaan. Het dier is niet onder de indruk. Hij gaat op zijn gemak door met grazen. Wonderlijk, de gehele dag ben ik op safari geweest om juist dit dier gezien. Ik zag van alles, maar geen neushoorn. Dus komt deze gigant maar naar mij toe. Ik moet glimlachen.

Een euforisch gevoel; als toerist word je hier erg gelukkig van. De lokale bevolking maakt deze ‘close encounters’ ook mee. Ze zijn daar minder blij mee. Neushoorns en olifanten vernielen geregeld complete landbouwvelden. Roofdieren als tijgers en luipaarden pakken soms vee van de boeren. Die toch al niet te veel hebben.

Ik hoor alles aan in een klein dorpje in het uiterste zuidwesten van Nepal. In de onbekende Khata Corridor, een uitgestrekt gebied tussen Bardia Nationaal Park en het Katarniaghat Wildlife Sanctuary in India. Waar mens en dier samen moeten leven. Ik slaap in een homestay, oftewel slapen bij de lokale bevolking. 

Nepal is het eerste land dat in september 2018 kan melden dat het aantal tijgers de afgelopen jaren ziet verdubbelen. De laatste telling geeft aan dat er 235 tijgers in het land leven. Bijna een verdubbeling van de 121 tijgers die in 2009 werden geteld.

De lodges organiseren een ochtend- en middagsafari; met de jeep, op een olifant maar ook te voet. Gids Sitaram van Karnali Lodge kijkt naar mijn schoenen en vraagt of ik het durf.

Hier leven tijgers, dus we moeten alert zijn. ,,Geen probleem,” stamel ik opvallend snel. Al staat Bardia en omgeving niet bekend om zijn tijgers. Maar deze dieren leven hier wel degelijk. Ik mag er nog even over nadenken; we gaan eerst in een jeep op pad.

Sitaram zoekt naar een teken van leven. Al snel spot ik soorten als axishert, sambarhert, barasinghahert, gewone hoelman (een apensoort), resusaap, moeraskrokodil, gaviaal (krokodilachtige) en wild zwijn.

Oh en tientallen pauwen zoals we die in ons stadspark in Utrecht ook hebben. Een groepje kleurrijke neushoornvogels vliegt over. Ja, dit is wel een echte safari.

Later ontmoet ik Bhadai Tharu, die in bijna heel Azië bekend staat als de ‘Tiger Man’. Hij overleefde een tijgeraanval, maar verloor wel een oog toen het dier uithaalde naar zijn hoofd. In plaats van woede, reageert hij met respect. ,,De tijger kon er niets aan doen,” zegt hij opmerkelijk genoeg vanachter zijn zonnebril.
 
,,Dit is zijn leefgebied, dat moeten we goed beseffen. Het zou zonde zijn als deze unieke dieren uitsterven.” Zodra hij hoort van een nieuw conflict met wilde dieren, reist hij naar het dorp om zijn verhaal te doen. Een betere ambassadeur kun je je niet voorstellen. Want als hij al respect voor deze dieren heeft, wie ben ik dan om hieraan te twijfelen? Ik ben wel blij dat ik hem na mijn wandelsafari heb ontmoet en niet ervoor.

Uit een metalen kist komt een verweerd tijgervel tevoorschijn. De sleutel van deze kamer lag in een stoffig doosje in een andere afgesloten kamer. En nee, niemand lijkt precies te weten wat er in het kamertje allemaal ligt.

Ik kijk naar het resultaat van anti-stroperij in Nepal. Waarbij zelfs het leger wordt ingezet. Massaal. Welkom in Chitwan Nationaal Park in Nepal.

Her en der liggen ouderwetse pistolen; half verroest. Maar ook moderne geweren glimmen me tegemoet. En er liggen klemmen, snaren en andere attributen om grote dieren te vangen.

Die vervolgens door verhongering dood gaan. Het is een heuse gruwelkamer. Confronterend, realistisch, rauw.

Ik ontmoet Kamal Jung Kunwar, hij heeft een unieke functie. In de wereld zelfs. Kamal is hoofdparkwachter van Chitwan, maar ook de baas over de honderden gelegerde militairen die het park bewaken. ,,Als we iemand oppakken, zoals stropers, illegale vissers en houthakkers zetten we die maximaal 24 dagen vast.” Hij wijst op de cel achter zijn werkkamer.

Een man komt tevoorschijn, om zijn polsen zitten handboeien. Het is een tot 15 jaar veroordeelde stroper die speciaal voor mij uit zijn cel is gehaald. Achter hem staat een militair met geladen wapen. De man heeft de afgelopen jaren 20 neushoorns gestroopt en vijf dieren verwond. Als de man even glimlacht wordt hij direct terecht gewezen. Stroperij is in Nepal een serieuze zaak. Bloedserieus.

De 31-jarige man is net opgepakt. Dit gebeurde door tips van de lokale bevolking, die actief wordt betrokken bij de bescherming. Nepal ligt op de doorvoerroute van India naar Tibet en de rest van China. Dus niet alleen stropers uit het park houden, maar ook de handel in dieren vanuit omliggende landen te stoppen.

Sinds 1975 is het leger in Nepal betrokken bij het opsporen van stropers. Door de nabijgelegen grens met India was het leger al aanwezig, maar nu voeren ze ook taken uit om gericht stropers te pakken. Er zijn nog grotere plannen.
 
 Deuja: ,,Er komt een heuse Conservation School voor militairen. Zodat ze niet alleen leren hoe je stropers pakt, maar ook hoe je natuurbescherming in bredere zin doet.” Bijzonder…

Maar liefst 1.400 mensen werken in Chitwan aan natuurbescherming, zo’n 1.100 zijn van het leger. De belangrijkste rol van het leger is het beschermen van dieren, niet zozeer het land. De militairen voeren hun taak met militaire precisie uit. Deuja wil zijn vijand leren kennen. Alsof ze een strategisch plan neerleggen om hun vijand; de stropers, aan te pakken. Hij is getraind om mensen te redden, maar doet het nu voor dieren …. Zonder aarzelen, maar met gevaar voor eigen leven. Het is een oorlog…

Nepal is klein in vergelijking met bijvoorbeeld buurlanden als India en China. ,,De Chinese tradities waarbij tijgerbotten worden gebruikt sterft langzaam uit. Veel jongeren nemen die tradities niet over. Maar het nieuwe gevaar komt van de nieuwe middenklasse in Azië, die het in drankjes doen in het uitgaansleven. Bijvoorbeeld in Vietnam is dat nu hip, gewoon om te laten zien dat je geld helpt.”

In Kaziranga Nationaal Park in India leven de meeste neushoorns van Azië. Hier gebeurt stroperij nog wel. Deze week nog hoor ik. Deuja reist binnenkort af naar het park, om zijn visie uit te leggen. Er lijkt dus in dit deel van Azië een toekomst voor mens en dier. 

Al duiken er altijd nieuwe problemen op. Zoals een mogelijke snelweg en spoorlijn dwars door Chitwan Nationaal Park. Al zal het niet zo’n vaart lopen denkt hij.

Ik kijk uit over de rivier en de achterliggende jungle van Nepal. Gedachten schieten door mijn hoofd. Elke keer dat ik op reis ben leer ik veel. Over culturen, gewoontes en meer. Maar ik hoor ook vaak over talloze problemen. Voor zowel mens en dier. Een week lang heb ik ervaren hoe stroperij en vooral anti-stroperij er uit ziet. Het is bijzonder om nu eens echt diepgang te zien.