Video: Zo ontstaat ijshaar op een boomstam

IJshaar, ken jij het? En heb je het weleens gezien in onze bossen? Ik heb het, bij toeval, weleens gespot en was toen meteen geïntrigeerd. Al wist ik er niet alles van. Onderstaande video laat goed zien hoe dit bijzondere fenomeen ontstaat, ook in Nederland. Maar het laat niet zien onder welke omstandigheden het gebeurt, dus ging ik navraag doen. 

Al snel merkte ik dat ijshaar, dat ook wel haarijs of sneeuwbaard wordt genoemd, een zeldzaam voorkomend verschijnsel is in de natuur. Het ontstaat met name bij koude temperaturen en geen wind. Onder ideale omstandigheden ontstaat een haarachtige, eigenzinnige ijsstructuur op dood en nat hout. Het is feitelijk naar buiten geperst water dat bevriest tijdens vorst.

Het gebeurt niet bij alle dode takken, maar alleen bij loofbomen. En dan alleen op het binnenste van de stam, dus niet op de bast. Als je ijshaar goed bekijkt zie je dat het een verzameling van heel dunne, lange ijsdraden is die massaal groeien. Haarijs kan in een korte tijd enkele centimeters lang worden, zoals je opvallend goed kunt zien op onderstaande video van Gertjan Hooijer.

Hooijer legt uit hoe hij de video heeft gemaakt. Het ijshaar begon volgens hem vooral in de avond te groeien. Hij gebruikte een LED-bouwlamp om bij te lichten. Mede daarom verspringt het beeld iets. Er ging iets mis met het verwisselen van de accu, wat zorgde voor een verschuiving van de camera. Hierdoor is de stabiliteit van het beeld niet optimaal, maar je kunt wel goed zien hoe dit natuurfenomeen ontstaat.