Göbekli Tepe

Pas in de tweede helft van de vorige eeuw werd het complex ontdekt. Al hadden deskundigen al langer vragen bij deze vreemde steile berg in het vrij vlakke landschap. De berg kon bijna niet op natuurlijke wijze zijn ontstaan. Hij wordt lokaal ook wel ‘buikberg’ genoemd door de vorm van de berg. In 1962 begonnen de eerste opgravingen.

Göbekli Tepe is opmerkelijk genoeg nog relatief onbekend. In dit tempelcomplex kun je zien hoe dit gebied ooit een belangrijke verbinding vormde tussen Afrika, waar de mensheid ontstond, en Europa en Azië.

De opgravingen gaan ook nu nog door; op dit moment is pas een klein deel opgegraven. Meer en meer wordt het leven van de oorspronkelijke bewoners bloot gelegd. Inmiddels blijkt dat het complex duizenden jaren lang is gebruikt door verschillende bewoners.

Archeologen hebben fraai bewerkte reliëfs van allerlei dieren gevonden. Waaronder leeuwen, stieren, zwijnen, vossen, gazellen, reptielen (waaronder slangen) en vogels. ook zijn er abstracte pictogrammen, die lijken op schrift, maar het volgens de onderzoekers niet zijn. Al is hun functie nog niet duidelijk.

Volgens diverse deskundigen zou dit weleens de plek kunnen zijn waar de menselijke beschaving in Europa begon. Het zuidoosten van Turkije wordt vaker de bakermat van onze beschaving genoemd, al is verder onderzoek nodig. 

In 2018 is de Göbekli Tepe door UNESCO toegevoegd aan de lijst van Werelderfgoed. Maar bij toeristen is deze plek nog niet echt bekend. Al is een bezoek eenvoudig te regelen. De afgelopen jaren is er een speciaal afdak geplaatst om de overblijfselen te beschermen tegen de elementen. Met name de zon kan door de jaren heen voor grote schade aan het tempelcomplex zorgen.

Göbekli Tepe ligt in het zuidoosten van Turkije in de buurt van bijvoorbeeld Nemrut Dagi.