Finse Meren

De honderden Finse meren zijn ontstaan na de IJstijd, door de gletsjer die ook ons land bereikte. Dit netwerk van eilandjes, baaien en landtongen is wildernis pur sang. Waar mens en dier zich aanpassen.

Bijzonder is dat het water van de meren extreem schoon is. Sterker nog, overal in het land kan het water van de meren en rivieren worden gedronken. De beste indicatie dat er niets mis is met het water, blijkt wel uit het feit dat in diverse grote steden op forel kan worden gevist.

Dit netwerk van eilandjes, baaien en landtongen staat meestal in verbinding met elkaar door rivieren en kanalen, beekjes en stroomversnellingen. Berekend is dat de totale lengte van de oevers meer dan 50.000 km bedraagt en rond de 33.000 eilanden telt. Door de vele meren bestaat 10 procent van Finland uit water. Ruwweg wordt het gebied begrensd door de Russische grens, de stad Kuopio in het westen en het stadje Nurmes in het noorden.

Dit is Finse wildernis, waar de mens slechts delen van kan bewonen. Mede daarom is dit ook nu nog het leefgebied van de vier grote carnivoren van Europa: bruine beer, wolf, veelvraat en lynx. Die hier zelfs te spotten zijn via bijzondere excursies. Maar ook eland, bosrendier, Europese bever, gewone vliegende eekhoorn en talloze vogelsoorten als steenarend en kraanvogel kun je hier tegen komen in de bossen en vlaktes.

Om te overleven hebben plant en dier zich hier moeten aanpassen. Met als meest opmerkelijke voorbeeld de Saimairob. Dit is een zeehonden soort die vroeger in zout water leefde, maar tegenwoordig in zoetwater overleeft. Je zult hem niet snel zien, het dier is bijna uitgestorven.

Het landschap in dit deel van Finland wordt beheerst door water. Overal in Finland zijn talloze meren te vinden, maar het aantal tegen de Russische grens in het zuidoosten is ongekend groot. Het ontstaan van al deze meren is terug te voeren op de laatste IJstijd. 

De ijskap trok zich door de opwarming van de aarde langzaam terug. Het ijs schuurde over de harde bodem en creëerde kuilen en bekkens. Het smeltwater kon niet weg, terwijl zand en grind bezonken. Deze vormen tegenwoordig de scheiding tussen de vele meren. 

Hoeveel meren er precies zijn weet niemand. Zeker is dat het er meer zijn dan 50.000, ook al worden wel eens aantallen van boven de 180.000 genoemd. Het hangt simpelweg af van de definitie die wordt gehanteerd: wat is een meer? 

Welke omvang moet het hebben? En als meren met elkaar zijn verbonden, geldt dat als een of als meerdere meren? Wie dit gebied bezoekt zal het al snel duizelen. Het ene meer volgt na het andere. 

Naast de menselijke grens is ook een natuurlijke grens. Het zuiden van het Finse merengebied wordt begrensd door de Salpausselkä, een circa 150 m hoge, lange heuvelrug. Deze is ook ontstaan tijdens het terugtrekken van het ijs, net als andere kleinere heuvelruggen in het gebied. Naarmate je verder naar het noorden gaat neemt het aantal meren af. Daar is geen duidelijke begrenzing zoals in het zuiden.