De Lofoten

Steile bergen die overgaan in stranden met geel zand en helder water. Het lijkt ‘Klein Zwitserland aan zee’ wel. En door de ligging, boven de poolcirkel, is het weer hier grimmig. Waardoor je zowel zon als een blauwe lucht kan hebben, maar ook sneeuw en alle tinten grijs om je heen.

De Lofoten zijn opvallend ruig, wat vooral natuurliefhebbers aantrekt. Of eigenlijk zijn het vooral liefhebbers van woeste landschappen.

Om er te wandelen, fietsen, kitesurfen of bergen te beklimmen. Ik heb een selectie gemaakt van de mooiste bezienswaardigheden en de keuze aan excursies.

De Lofoten zijn ideaal voor wandelingen. Je kunt uit talloze wandelroutes kiezen, die variëren van een uur tot meerdere dagen. Met name de tochten naar Svolværgeita (de bekendste) Reinebringen, de Hermannsdalstinden Summit en van Nusfjord naar Nesland zijn beroemd. Bij de diverse VVV’s of de Lofoten kun je informatie krijgen of natuurlijk online al verder kijken.

Wandelen naar de top van de bergen van de Lofoten. Ja, het is meer wandelen dan beklimmen van de bergpieken. Dit gebied in Noorwegen is uniek door de steile bergen die grenzen aan zee. Vanaf de grond zijn deze bergen al imposant. Maar wie en van de vele wandelingen naar een bergpiek neemt zal worden beloond met een ongekend uitzicht.

Dit zijn mijn tips voor Wandelen naar een bergpiek op de Lofoten

Noorwegen is niet echt een fietsland, maar door de bochtige wegen op de Lofoten ligt de maximumsnelheid van auto’s laag. En het is relatief vlak; het hoogste punt ligt op circa 130 meter boven de zeespiegel, het laagste punt op circa 130 meter onder de zeespiegel. Hierdoor kun je je gemakkelijk verplaatsen. Je kunt simpelweg de E10 volgen van dorp naar dorp, maar ook de diverse afslagen nemen naar dorpjes in het noorden of zuiden.

Er is een gemarkeerd fietspad van Å in het zuiden naar Fiskebøl in het noorden. Een deel voert over gewone wegen, een deel over een aangelegd fietspad langs de vele tunnels. Bij de VVV’s kun je gedetailleerde kaarten kopen. Hou wel rekening met het omslaan van het weer, iets dat hier heel snel kan.

Het vissersdorpje Reine (en vooral de omgeving) is al jaren bekend bij toeristen. Met name van ansichtkaarten, al zijn de foto’s daarop genomen op één van de weinige echt zonnige dagen. Het dorpje ligt voor een handjevol steile pieken, waardoor het een soort symbool voor de Lofoten is geworden. Neem hier de tijd, ga ergens op je gemak zitten. Of beklim één van de heuvels, zodat je het echte panorama krijgt te zien. Je zult niet worden teleurgesteld. En door het wisselende klimaat bijna elke minuut een ander karakter krijgt.

Bekijk de leukste accommodaties in Reine

Je hebt hier overal vissersdorpjes, maar volgens de bewoners is Nusfjord het best bewaard gebleven. Een bezoekje aan dit dorpje tussen A en Leknes is Lofoten op zijn mooist. De kleine rode vissershuisjes ingeklemd tussen de omliggende rotsen, het geluid van de zee, de lucht en de kleurrijke lokale bevolking. Genoeg ingrediënten voor een mooie herinnering en foto.

Bekijk de leukste accommodaties in Nusfjord

De zeearend is één van de topattracties hier. Deze grote vogels kun je relatief makkelijk zien, zoals in het majestueuze Trollfjord. Zeker op een zeearend safari, waarbij de dieren verse vis wordt gevoerd. Ze komen dan langs de boot vliegen en grijpen de vis uit het water, of zelfs uit de lucht. Ideaal voor het maken van foto’s van zeearenden. Hou wel rekening met het weer, als het bewolkt is heb je vaak minder licht. Waardoor foto’s van deze beweeglijke vogels onscherp kunnen worden. Vraag ter plekke naar deze excursies. Je hebt wel goed weer nodig, maar dan is het echt de moeite waard.

De rode huizen aan de kust van de Lofoten zijn wereldberoemd. Deze zogeheten Rorbuer (zoals ze in het Noors heten) zijn traditionele vissershutten aan het water. Ze zijn aangepast aan de moderne tijd. Met bijvoorbeeld een goed bed, verwarming, keuken met fornuis en koelkast, tv en meestal ook wifi.

Lees mijn tips om te Slapen in een traditionele vissershut

Het water rond de Lofoten is ijskoud, maar glashelder. En er is een reden waarom hier zoveel vis leeft. En walvissen en bijvoorbeeld ook orka’s. De onderwaterwereld is ongekend rijk. Met een speciaal pak kun je het water in. En zul je verbaasd zijn over de hoeveelheid leven die je ziet, alsook de vele kleuren. Je kunt ter plekke deze excursies boeken.

Het Trollfjord op de Lofoten is populair. Dit fjord is op sommige stukken erg nauw. Een cruise kan per grote boot, maar ook per zodiac. Een tocht op het water laat de Lofoten in volle glorie zien. En je ziet ook zeearenden, die hier veelvuldig leven. De cruise vertrekt vanuit Kabelvåg. De beste tijd is vroeg in de ochtend (vaak opklaringen) of aan het einde van de dag, dan is het licht vaak het best.

Veel mensen beseffen niet dat de wateren rond de Lofoten extreem rijk aan leven is. In het grote aquarium bij Kabelvåg zie je de vele vissoorten die hier leven. En weekdieren en nog veel meer. Het water is ijskoud, maar de dieren hebben zich aangepast. Vandaar ook dat er zoveel walvissen, dolfijnen en vogels op af komen. Het aquarium heet Lofotvaktariet en ligt net buiten Kabelvåg.

Bekijk de leukste accommodaties in Kabelvåg

De papegaaiduiker behoort tot de kleurrijkste vogels ter wereld. Maar ook tot de guitigste. Hun onhandige landing (ze stuiteren nog wel eens door) is bijzonder om te zien, net als het soms bekvechten om de weinig ruimte op de paarplaatsen. Vaeroy is de beste plek op de Lofoten om ze te zien, al loopt hun aantal terug.

Als je deze eilanden goed wilt verkennen heb je minimaal vier dagen (drie nachten) nodig. Ik heb er zeven geslapen bij diverse hotels en bed & breakfasts. Ook zijn er appartementen online te boeken. Wees er wel op tijd bij, want deze verblijven zijn zeer populair. Zeker in de weekenden en vakanties.  

Bekijk de leukste accommodaties op de eilanden

Een relatief onbekende kant van de Lofoten vormen de Vikingen. Zij bouwden hier het grootste Vikinghuis ter wereld. En, in hun tijd (de Middeleeuwen) waren er bijna geen mogelijkheden voor landbouw. Mensen leefden vooral in het kustgebied en specialiseerden zich in het boten bouwen. Met in de 8e eeuw ontdekking- en handelsreizen als gevolg. Iets wat toeristen nu doen in hun geboorteland, maar dan wel iets vriendelijker.

Op de Lofoten is het grootste huis van de Vikingen gevonden. Dat op de originele plaats is herbouwd. Bovenop een heuvel en vlakbij een haven. Het is tegenwoordig onderdeel van het Lofotr Viking Museum in Bøstad, waar je door het immense huis kunt lopen. En er zijn veel demonstraties van hoe de Vikingen hier ooit leefden. Iets verder ligt een heus Vikingschip, dat af en toe uitvaart met toeristen.

De beelden zijn wereldberoemd. Vis (meestal kabeljauw) die aan rekken hangt te drogen in de zon. Dit is stokvis (of tørrfisk zoals het op de Lofoten heet). Drogen in de Noorse zon en wind is een eeuwenoude methode om te conserveren. De vis wordt gevangen in het voorjaar en ontdaan van kop en ingewanden.

Het drogen in de buitenlucht duurt ongeveer 3 maanden, daarna wordt de vis in houten tochtige pakhuizen nagedroogd. Volgens archeologen keken de Vikingen het af van de Indianen aan de Oostkust van Canada. Dit was rond het jaar 1000. 

De vis werd gedroogd op stokken, vandaar de naam. De Portugezen deden het ook, maar zouten de verse vis direct in. Deze werd vervolgens op de klippen te drogen gelegd. Sindsdien wordt dit klipvis genoemd. Beide soorten zijn zeer lang houdbaar, tot wel een jaar. Van een kilo verse vis blijft ongeveer tweehonderd gram (gedroogde) stokvis of klipvis over.

Om het te eten moet de vis ca. 36 uur worden geweekt. Probeer het in de restaurants of bezoek het Stokvis Museum in Å, in het zuidelijke puntje van de Lofoten.

Haring (in Noorwegen sild genoemd) is populair op de Lofoten. En het is in allerlei smaken verkrijgbaar. Zelfs bij het ontbijt wordt het gegeten. Probeer eens: kremetharing (met room), sur- (zure room), pepper- (peper), løk- (ui), krydder- (kruiden), sennep- (mosterd), karri- (curry) en Madeiraharing. De smaak is soms even wennen, maar de vis is meestal vers en zeer goed van smaak.

Naast de zeearend en papegaaiduiker kun je op de eilanden nog meer dieren zien. Met de ligging in de Noordelijke IJszee vind je hier veel ongerepte gebieden, bergen en ook veel zeevogels. Maar ook diverse soorten walvissen en de orka en de grootste van allemaal: de blauwe vinvis. Al moet je daar geluk voor hebben. Andere dieren die je hier kunt zien zijn: rendier, poolvos alsook de ‘gewone’ vos die ook bij ons voorkomt.

De Lofoten bestaan uit tientallen kleine eilanden, maar ook verschillende grotere. De bekendste zijn: Skomvær, Røst, Værøy, Gimsøya, Moskenesøya, Vestvågøy, Austvågøy en Flakstadøya. 

De noordelijker gelegen eilandengroep Vesterålen wordt vaak ook tot de Lofoten gerekend, maar hoort er niet bij. Vanuit Vesterålen worden de beroemde walvissafari’s georganiseerd, waardoor een bezoek aan beide regio’s erg populair is.

Wie door de Lofoten reist zal het opvallen dat er geen grootschalige ontwikkeling is. Grote hotels ontbreken bijvoorbeeld. Net als snelwegen, de wegen slingeren van dorpje naar dorpje langs de kust. De bevolking wil het graag zo houden, al staan projectontwikkelaars te trappelen om de eilanden te voorzien van veel toeristenfaciliteiten.

De Lofoten is een van de beste plekken om naar het noorderlicht te kijken. De eilanden liggen dicht bij de oceaan, hierdoor worden wolken vaak door de wind weggeblazen. In oktober, november, februari en maart heb je een goede kans om de geweldige kleuren te zien tijdens je reis. De dagen zijn kort, maar de nachten zijn lang. Met een eerlijke kans.

De Midzomernacht in Noorwegen; wat hetzelfde betekent als een zon die niet onder gaat. Wandelen in het midden van de nacht met heerlijk zacht licht voor een ongekende gebeurtenis.

Lees mijn tips voor de Midzomernacht in Noorwegen

De Sami zijn uniek in Europa. Dit rendiervolk, zoals ze vaak worden genoemd, houdt veel tradities in ere. Ook op de Lofoten, al zijn er niet veel meer. Een ontmoeting is een belevenis, zeker ook met de honderden rendieren.

Lees mijn tips voor de Sami

De zeelucht botst hier op de bergen, waardoor bijzondere wolken ontstaan. En bij de lage stand van de zon ontstaat er een bijzonder samenspel tussen het licht en het landschap. Waardoor al meer dan een eeuw schilders en fotografen afreizen naar deze plek. En wie naar de Lofoten gaat zal de diversiteit in de lucht zelf ervaren.

 De Lofoten kun je het gehele jaar bezoeken. De eilanden liggen boven de poolcirkel, maar de Warme Golfstroom zorgt voor een uniek klimaat. Zeker als je het vergelijkt met andere regio’s op gelijke breedte, zoals Alaska of Groenland. Het klimaat is zelfs mild, waardoor de Lofoten zachte winters en een verhoudingsgewijs koele zomer kennen.

Het voorjaar begint hier pas half juni. De sneeuw verdwijnt en de eerste bloemen verschijnen. Het kan 15 graden worden met zon, maar ook de gehele dag regenen.

De zomer is kort, maar het is wel de beste tijd op de Lofoten. Waarbij je een goede kans hebt op mooi weer. En het is 24 uur per dag licht.

De herfst begint eind augustus, het wordt kouder en wisselvalliger. Maar de herfstkleuren voegen wel veel kleur toe aan het landschap. En je ziet hoe dieren zich voorbereiden op de winter.

In de winter zijn de dagen erg kort. En tussen 7 december en 5 januari is het zelfs 24 uur per dag donker. Vanaf september (tot en met maart) kun je het Noorderlicht spotten met wat geluk.

• Walvissen: de excursies beginnen eind mei en eindigen in september.
• Orka’s: je hebt altijd kans de dieren te zien, er is geen ‘beste tijd’.
• Papegaaiduikers: In mei en juni broeden de dieren op talloze eilanden en dus zijn ze dan te zien. In maanden er om heen zitten ze op het water.